Wijziging huurtoeslag

De Nederlandse regering heeft een plan voor vereenvoudiging van de huurtoeslagen.

Op basis van de hoogte van de woninghuur, het inkomen, de gezinssamenstelling en leeftijd van de huurder werd de afgelopen jaren de huurtoeslag berekend. Huurbedrag en inkomen van het lopend jaar moest de huurder doorgeven en lang niet altijd waren die gegevens al aan de huurder bekend. Daardoor was er tot nu toe altijd risico dat er een grote terugbetaling gedaan moest worden. Inkomen uit arbeid werd steeds onregelmatiger, zodat een goede inschatting maken van het te verwachten inkomen niet voor iedereen mogelijk was.

De regeling was beperkt door leeftijd en huurhoogte. Door de sterke huurstijgingen de laatste jaren kwam de huur steeds vaker boven de huurgrens waarboven geen toeslagen meer werden betaald. Extra pijnlijk, omdat de regering elk jaar huurstijgingen toestond, zodat steeds minder goedkope woningen beschikbaar waren en ook de huurder die jarenlang in de zelfde woning bleef wonen niets kon doen tegen stijging van het huurbedrag boven de huursubsidiegrens.

De regering stelt nu voor om die huurgrens te laten vervallen. Ook wie een dure woning bewoont kan nu huurtoeslag ontvangen die gelijk is aan de toeslag voor de bewoner van een goedkope woning. Een verbetering voor iedereen die met angst moest toezien hoe de huur ging stijgen boven de subsidiegrens en wist dat die hogere huur onbetaalbaar werd.

De leeftijdgrens voor het aanvragen van huurtoeslag is gedaald in het plan. Nu kunnen mensen vanaf 21 jaar de toeslagen aanvragen. Ook dat is een verbetering, want op die leeftijd zijn alle kosten even hoog als voor mensen die ouder zijn. Het is dus een beetje eerlijker.

De regering wil niet meer uitgeven aan de totale kosten van de huurtoeslagen, maar staat wel nog steeds toe dat er grote huurstijgingen zijn. De huren werden al elk jaar veel meer verhoogd dan de stijgingen van andere kosten. Het zat altijd een eind boven de inflatie. Bovendien mochten verhuurders de huurprijs extra verhogen wanneer een huurder vertrok en een nieuwe huurder de woning ging huren. Die verhoogde huur werd vaker volledig zonder huurtoeslag betaald door de nieuwe huurder. Want de regering had het principe van “passend toewijzen” ingevoerd, wat betekende dat een huurder voldoende inkomen moest hebben om de volledige huur te betalen zonder aanspraak te hoeven maken op huurtoeslag.

Het passend toewijzen heeft ervoor gezorgd dat mensen met een laag inkomen geen “sociale” huurwoning meer mochten huren, dat na overlijden van een partner het inkomensverlies niet werd gecompenseerd met huurtoeslag, dat kinderen na overlijden van ouders de woning werden uitgezet. Deze door de regering veroorzaakte problemen worden door de nu voorgestelde wijzigingen niet opgelost. Maar voor sommige huurders met een hoge huur wordt nu wel een compensatie geboden.

De regering wil niet dat de totale kosten van de huurtoeslag hoger worden. Verruiming van het aantal huurders dat in aanmerking gaat komen voor huurtoeslag betekent verhoging van toeslagkosten. Daarom wordt van het bedrag dat de huidige toeslag ontvangers krijgen weer wat afgetrokken.

Het Nibud berekende wat de voorgenomen wijzigingen gaan betekenen voor de huurders. De beredenering van de lasten van huurders is realistisch. De berekeningswijze wordt goed uitgelegd. De kwaliteit van dit rapport is goed.

Een belangrijke conclusie van het Nibud is dat op dit moment 38 procent van de huurders met huurtoeslag de minimaal onvermijdbare uitgaven niet kan betalen en dat na invoering van de voorgenomen wijziging van de regeling voor de huurtoeslag 64 procent van de huurders de minimaal onvermijdbare uitgaven niet zal kunnen betalen in 2024.

De voorgenomen wijzigingen huurtoeslag wil de regering laten ingaan in 2024.

impactanalyse-verandering-huurtoeslag-nibud-2022Download

In het rapport wordt het begrip ‘sociaal minimum’ gebruikt. Dat is een bedrag aan inkomen wat als norm wordt gebruikt bij allerlei regelingen en toeslagen. Het ‘sociaal minimum’ is niet gelijk aan het minimum loon in Nederland.

De plannen voor de huurtoeslag gaan pas 2024 in, maar het ‘sociaal minimum’ voor 2024 is niet bekend. Daarom plaats ik hier de tabel voor het ‘sociaal minimum’ van 2022. Het geeft een indruk over welk inkomen we het hebben.

Sociaal minimum vanaf 1 juli 2022 (Toeslagenwet)

Alle bedragen zijn brutobedragen, wij kunnen hier geen nettobedragen noemen.

Leefsituatie	Bedrag per dag	Bedrag per week	Bedrag per maand
Gehuwd / gelijkgestelden	€ 80,74	€ 403,70	€ 1756,10
Alleenstaande van 21 jaar en ouder	€ 58,22	€ 291,10	€ 1.266,29
Alleenstaand-woningdeler van 21 jaar en ouder	€ 36,92	€ 184,60	€ 803,01
Alleenstaande van 20 jaar	€ 44,36	€ 221,80	€ 964,83
Alleenstaande van 19 jaar	€ 32,25	€ 161,25	€ 701,44
Alleenstaande van 18 jaar	€ 26,79	€ 133,95	€ 582,68

sociaal minimum inkomen 2022

Let op: Bent u alleenstaande ouder? Uw leefsituatie is dan alleenstaand in de volgende gevallen: Als al uw thuiswonende kinderen 20 jaar of jonger zijn en als al uw thuiswonende kinderen van 21 jaar of ouder studeren. In alle andere situaties bent u alleenstaand-woningdeler.

In de buurt waar ik woon worden heel verschillende huren gevraagd voor gelijke woningen. De regels die toegepast mogen worden en deels ook verplicht moeten worden, zijn de oorzaak van die scheve verhouding. Ook hier zien veel bewoners met angst de huren tot boven de huurtoeslag grens klimmen. Dat probleem wordt door de voorgestelde wijzigingen mogelijk opgelost in 2024. Voor veel mensen te laat.

Huisuitzetting wegens huurschuld was opgeschort tijdens de corona lockdowns, maar worden nu weer uitgevoerd. Profijtelijk voor de verhuurder, want een nieuwe huurder mogen ze weer een flink hogere huur vragen. Niet omdat de woning ineens beter is, simpel omdat er een nieuw huurcontract wordt afgesloten. Het inkomen van veel huurders daalde door alle maatregelen, stopte soms helemaal en lang niet iedereen kwam voor hulp in aanmerking. Als hun huur al boven de toeslagen grens was uit getild door de verhuurder, kregen ze geen toeslag, hoe laag hun inkomen ook was geworden.

Tijdens de Rutte regeringen werd ook geregeld dat woningverhuurders éénzijdig het huurcontract mogen wijzigen. Ook de corporatie waarvan ik huur kwam met een nieuw contract. Daar staan rare dingen in. Zoals het per 1 januari dit jaar verbieden om als huurder bedrijf aan huis te hebben. Veel mensen zijn gedwongen schijnzelfstandig ZZP-er. Ondernemer zonder personeel met maar 1 opdrachtgever. De ondernemers aftrek kent de belastingdienst ze niet toe als ze maar 1 opdrachtgever hebben. Wel zijn ze gebonden aan die ene werkgever die geen sociale lasten afdraagt. Juridisch blijven ze ondernemer. Sinds het éénzijdig gewijzigde huurcontract mogen ze voortaan ook hun woonadres niet meer als vestigingsadres gebruiken. Doen ze dat wel, omdat ze niet ook nog eens een bedrijfsruimte kunnen betalen, dan kan de woningverhuurder het huurcontract opzeggen.

Soms lijkt de regering te bestaan uit mensen die wereldvreemd zijn en geen idee hebben hoe mensen met minder riante baantjes zich moeten zien te redden. Maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat mensen soms opzettelijk in het nauw gedreven worden.

Het Nibud stelt in het rapport nog vast dat steeds meer mensen geen mogelijkheid hebben om rond te komen. Ze gaan over op overlevingstechnieken bijvoorbeeld:
• het ophouden met het reserveren voor vervanging van noodzakelijke goederen;
• bezuinigen op noodzakelijke uitgaven, zoals gezonde voeding of sociale
participatie;
• rekeningen laten liggen en schulden maken;
• afhankelijk worden van particuliere giften (bijv. voedselbank);
• illegaal inkomen verwerven.

Bronnen:

Nibud https://www.nibud.nl/onderzoeksrapporten/rapport-impactanalyse-verandering-huurtoeslag-2022/

https://www.uwv.nl/particulieren/bedragen/detail/sociaal-minimum

(tekst © Vlierbloesem)