Tienden

Kokkie zette zich erg fanatiek in voor de kerk. Zij was samen met haar man en de sjamaan initiatiefnemer voor het starten van een kerk in onze wijk.

Prediker kon ze niet worden, ze was een warrige spreker in haar eigen taal, maar in het Nederlands kwam ze er helemaal niet uit. Mensen konden haar moeilijk verstaan. Toch begreep ik inmiddels vaak wat ze bedoelde. Beter dan al die streng gelovigen waarmee ze omging. Die lachten haar uit als ze niet uit haar woorden kwam. Dat vond ik erg vreemd.

Hun neerbuigende taalgebruik begreep ze niet en soms deed ze alsof ze niet wist wat er werd gezegd.
“Die mensen zijn niet belangrijk” zei ze. “Het gaat om god.”
Ik vond het ongepast hoe de dames met haar omgingen. Op een schoolplein zou het slecht gedrag zijn, in een kerk vond ik het totaal misplaatst.

“Hoe komt het, dat ik haar wel kan verstaan en jullie niet?” vroeg ik.
“We doen ons best.” zei de één.
“Dan moet ze de taal maar leren spreken.” vond de ander.
Zelf maakten ze veel taalfouten, maar dat beseften ze niet.

Eerder hadden vrouwen in deze kerkgemeenschap Kokkie geholpen met het eten, maar langzamerhand bleef die hulp uit. Ze sjouwde alleen met de pannen eten die ze voor de kerk maakte en kreeg nog zelden een lift naar het gebouw. Voor mij leek het, of ze van Kokkie af wilden.

Van het budget dat de moederkerk aan Kokkie gaf voor de maaltijden, wilde gitaarvrouw de helft aan een onduidelijk ander doel besteden. Het aantal dagen dat maaltijden werden aangeboden was al gehalveerd, dus het geld dat er aan mocht uitgegeven ook. Toch moest het nog veel minder worden.

Omdat Kokkie rust moest houden nam gitaarvrouw het koken tijdelijk over. Al snel wilde ze helemaal niet meer dat Kokkie eten maakte. Gitaarvrouw werd de nieuwe voedselvrouw. Ze maakte minder werk van het eten, kwaliteit en variatie van de maaltijden gingen achteruit, maar niemand klaagde. Ze werd zelfs uitvoerig gecomplimenteerd. Het kerkbestuur besloot dat de nieuwe voedselvrouw voortaan het budget kreeg dat Kokkie tot dan toe had beheerd.

Na een paar weken meldde gitaarvrouw dat het budget voor de maaltijden te laag was. Het bedrag dat eerder op haar aandringen gehalveerd was, moest nu weer verhoogd. Zij stelde het menu samen en kocht het eten in. Verantwoording van de uitgaven vond ze te lastig. Ze wilde een vast bedrag, zonder bonnen te moeten bewaren. Voor de maaltijden werd nu het totale bedrag begroot dat Kokkie eerder had besteed aan voedsel, plus bloemen en zaalhuur bij elkaar.

Gitaarvrouw, die nu de nieuwe voedselvrouw was, meldde een paar weken later dat de moederkerk het budget nog niet had uitbetaald. Ze vroeg een andere kerkganger, die inmiddels de nieuwe penningmeester was, om geld. Die betaalde uit zijn eigen middelen aan gitaarvrouw, in de verwachting dat de overkoepelende kerk het verwachte bedrag later zou vergoeden.

Haar man ging vaker preken over de volledige inzet voor het geloof en het betalen van ‘tienden’. Er werd een kinderlijk animatiefilmpje vertoond, waarin de hoofdpersoon door de duivel werd lastig gevallen. Pas nadat die persoon alles wat hij had aan Jezus had gegeven, bleef de duivel weg en was hij veilig. De bedoeling werd daarna nog eens uitgelegd. Een gelovige moest alles aan Jezus geven en niets voor zichzelf houden. Lastig, dacht ik, want Jezus was immers ten hemel gestegen? Daarna ging het kerkzakje rond. De opbrengst werd niet bekend gemaakt, maar opnieuw kregen we te horen dat het te weinig was. Ik hoorde opnieuw hoe de man van gitaarvrouw bezoekers van de bijbelstudie persoonlijk aansprak om donaties te vragen.

Ik sprak Sjamaan hierop aan. Hij gaf me een bedrukte enveloppe, die werd gebruikt voor contante donaties. Daarop kon de schenker invullen voor welk doel het geld besteed kon worden. De tienden moesten betaald aan de moederkerk, bevestigde hij. Maar wie dat lastig vond kon de enveloppe gebruiken. De enveloppen die in deze kerk over tafel werden geschoven waren blanco zonder vermelding van een doel.

Nieuwe kerkbezoekers droegen vaak sieraden. De vaste bezoekers niet. Zelf was ik mijn sieraden al kwijt voordat ik met deze mensen in contact kwam. Volgens de leer van deze kerk was het ongewenst om te pronken met sieraden. Sjamaan kwam tijdens de bijbelstudie met bijbelteksten die dat zouden bevestigen. Ik zag een vrouw haar gouden horloge verstoppen onder de mouw van haar vest.

Sieraden droeg ik zelf nooit in de kerk. Al ver voordat ik met die mensen in contact kwam, was ik alle goud al kwijtgeraakt door een stommiteit. Maar dat had niets te maken met de kerk. Ze hadden mij altijd zonder sieraden gezien. Op hun vragen had ik geantwoord dat er niets was bewaard gebleven.

Een vrouw die altijd gouden sieraden had gedragen, bleef weg en kwam daarna lange tijd niet meer terug. Later werd verteld dat ze van de trap gevallen was en niet meer kon komen. Toch zag ik haar nog één keer terug. Ze liep moeilijk en gebruikte een rollator. Sieraden droeg ze niet meer. Ze gaf de man van gitaarvrouw een gevulde blanco enveloppe. Kort daarna hoorde ik dat ze opnieuw was gevallen en in het ziekenhuis was overleden.

Sjamaan vertelde dat goud en edelstenen in de hemel thuishoorden. De straten zouden er mee geplaveid zijn. Een oudere vrouw met een goed pensioen droeg altijd de zelfde gouden sieraden. Maar die dag niet. Ze droeg nog wel goud, maar eenvoudiger en goedkopere sieraden dan eerder. In de pauze schoof ze een blanco enveloppe over tafel naar de man van gitaarvrouw.

De reden dat de man van gitaarvrouw zijn privé bankrekening gebruikte voor donaties aan de kerk, was volgens hem onwil van de bank. Het lukte al een jaar lang niet om een zakelijke bankrekening te openen op naam van de kerkgemeente. Meerdere bezoekers vertelden hem al hoe hij dat moest aanpakken, maar dat had geen effect. Het zou volgens hem onmogelijk zijn om een zakelijke rekening te openen, had ik hem al vaker horen vertellen. Een nieuwe bezoeker wilde behulpzaam zijn en vertelde hoe dat geregeld kon worden. Daar werd net zo min positief op gereageerd, als toen ik zelf met het openen van een zakelijke rekening had willen helpen. Helaas moesten gelovigen 10 % van hun inkomen storten op de privé rekening van de man van gitaaarvrouw, werd gezegd. Het geld kon ook contant aan hem betaald. Ik deed dat niet. Een muntje voor in het kerkzakje vond ik voldoende en dat kreeg ik vaak van Kokkie.

Sjamaan wist dat ik vanwege mijn lage inkomen gratis voedsel kreeg dat bakkers en winkeliers over hielden. Ik deelde het uit aan anderen die het nodig hadden, maar daarna hield ik vaak nog over. Daarom was ik wekelijks 1 of 2 maal brood gaan brengen aan de kerk, zodat de bezoekers het gratis konden meenemen. Ik had ook wel eens fruit en zuivel over om mee te nemen en de meeste kerkbezoekers waren er blij mee.

https://youtu.be/Pxy6ZDS8PdY?si=8jM43BCi38o6JZvk

Soms was er weinig en moesten broden gedeeld. Soms was het overdadig veel, zodat iedereen genoeg mee kon nemen om het ook zelf weer aan anderen uit te delen. Sjamaan en de predikant wisten dat ik het gratis kreeg. Ze vonden het goed om het voedsel dat ik uitdeelde te beschouwen als betaling van de tienden. Ik bracht veel meer dan een tiende van wat ik zelf kreeg, want zoveel als negen maal wat ik meebracht zou ik onmogelijk kunnen eten.

Tassen vol met brood dat bij de bakker was overgebleven vonden gitaarvrouw en haar vaste volgelingen zo aantrekkelijk, dat ze het brood alleen voor zichzelf wilden houden en er een vriezer mee vulden. Ze probeerden andere kerkbezoekers te belemmeren brood mee te pakken. Ook ik mocht ik geen half broodje meenemen, omdat het brood eigendom zou zijn van de verhuurder van het zaaltje. Ze hadden niet gezien dat ik het zelf had neergezet. Ik wees ze op het delen van brood, dat in de bijbel vaak wordt genoemd, maar ging verder niet in discussie.

Een volgende keer nam ik extra veel brood mee, stalde het uit in de kerk en vertelde nog maar eens nadrukkelijk dat het brood gratis was voor iedereen die het wilde. Sjamaan nam er ook van mee en deelde het weer met anderen. Hij lachte om mijn uitleg dat ik met dat brood ruim voldeed aan de verplichting om tienden te betalen, want het was vele malen meer dan ik zelf at. Hij ging er mee akkoord, dat ik op die manier mijn plicht vervulde. Want tienden hoefden niet altijd in geld betaald te worden.

De rijsttafel was vervangen door een karige maaltijd, die ik zelf meestal oversloeg om naar de saxofonist te gaan, die een betere maaltijd aanbood. Het gratis brood en fruit dat ik vaak kon aanbieden was bij de meeste bezoekers welkom. Maar niet iedereen was blij met dat gratis voedsel.

(tekst © Vlierbloesem)
(muziek © Rob Favier)