Vriezer, koelkast, repareren of vervangen

In 1978 kocht ik een koelkast en een vrieskast. Niet goedkoop, maar wel het beste wat ik op dat moment wist te vinden. Ruim, solide, stil en voor die tijd extreem energiezuinig.

Electrolux RP 1210 (koelkast)
product nummer 9276909
serienummer 814-0184
Nieuw gekocht: 1978

Electrolux TF 1040 (vrieskast)
product nummer 9222511
serienummer 809-0162
Nieuw gekocht: 1978

De set moest samen ƒ2500,- kosten, maar witgoedhandel Gerard de Lange wilde bij vooruitbetaling in contanten zakken tot 2x ƒ900,- inclusief bezorging en plaatsing. Toch vroegen de bezorgers extra geld. Dat was al betaald. Dus weigerde ik. Boos smeten ze de bekisting van ruw hardhout in de tuin. Goed materiaal voor de bouw van het kippenhok. De familie van mijn toenmalige partner vond het geldverspilling.  Een goedkoop koelkastje was al voor ƒ159,- te koop. Zoiets had ik al eens gekocht. Een goedkope aanbieding, die de hele dag luid stond te werken om een beetje op temperatuur te blijven. “Wat kost dat beetje stroom nou”, vonden ze. Veel minder dan nu, dat is een feit.

Na 2 jaar

Ineens deed een controlelampje van de vrieskast het niet meer. De  garantieperiode was net verlopen. De winkelketen bleek al failliet te zijn. Gelukkig had ik daar geen extra winkelgarantie gekocht. De onderdelen winkel verkocht geen passend lampje. Electrolux loste het probleem op, want het lampje had zo snel na de garantietermijn niet defect mogen zijn. Royaal werd me gratis reparatie door een monteur aangeboden. Een nieuw lampje kon ik zelf wel inzetten, vond ik. Het werd per post thuisgestuurd. Service en garantie waren toen nog goed.

Na 10 jaar

Mijn koelkast en vriezer werkten na 10 jaar nog steeds probleemloos, zuinig en stil. Af en toe schoonmaken. Het rooster onder de deur losmaken en stof weg zuigen. Dat is alles wat ik heb hoeven doen.

Na 20 jaar

“Doen die oude dingen het nog steeds?” werd me gevraagd “Moet je geen nieuwe zuinige apparaten kopen?”. Ik vergeleek het verbruik van nieuwe modellen met mijn Electrolux set en zag dat mijn oudjes beter presteerden. Op TV was een uitzending te zien, over het vervangen van koelgas door een milieuvriendelijker variant. Ik zag daar niets in, wilde geen geknutsel aan goed werkende apparatuur en het gas is geen probleem zolang het niet vrij komt.

Na 21 jaar

Op 21 jarige leeftijd stopte de vriezer ineens met vriezen. Weer belde ik Electrolux, die nu wel een monteur stuurde. “Het originele relais is al oud, dat heb ik niet bij me. Mag er een universeel relais in?”  Dat vond ik prima. Het probleem was opgelost.

Na 22 jaar

Van de energiebelasting, die iedereen in Nederland moet betalen, ging omgerekend 350 miljoen euro naar een subsidie regeling om oude koelkasten te vervangen door dure energiezuinige apparaten. De nieuwkoper kreeg 100 gulden. Hun oude apparaten werden gedumpt of tweedehands verkocht. De regering van die jaren vond dat een goed idee. Mijn buren moesten in dat jaar hun defecte koelkast vervangen. Een nieuwe konden ze niet betalen. Zij kregen die subsidie dus niet. Een afgedankte dubbeldeurs Electrolux koelkast stond bij het vuilnis op straat. Die mocht mee, maar werkte niet en was niet aan de praat te krijgen. De buren kochten tweedehands een zelfde model Electrolux koelkast zoals ik al jaren gebruikte. Iemand die wel genoeg geld had voor een nieuwe koelkast met subsidie en loog over de leeftijd van de kast. “Ik heb al kosten gemaakt voor vervangen van het gas, dus die kast kan niet goedkoper dan honderd gulden.” Dat maakte ook de houdbaarheid van die koelkast twijfelachtig. Maar de buren hadden snel een werkende koelkast nodig en konden geen nieuwe betalen. De niet koelende kast van de vuilnisbak kreeg ik om mijn gebrek aan keukenkasten op te lossen met deze muisdichte berging voor droge voedingswaren. Het was een model uit de zelfde serie als mijn koel en vries set, in de zelfde kleur. Nu had ik 3 kasten op een rij met elk een eigen functie. Lees ook: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/was-energiesubsidie-altijd-al-overbodig~b59e0f68/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F Nu, in de 21ste eeuw, gaat milieusubsidie naar de kopers van nieuwe elektrische auto´s en zonnepanelen. Nog steeds moet je in Nederland voldoende geld hebben om extra geld van de overheid cadeau te krijgen. Wie geld nodig heeft krijgt het niet.

Na 30 jaar

Mijn koelkast en vriezer werkten nog steeds probleemloos, zuinig en stil. Die van de buren gaf het op. De kast is in gebruik genomen als niet koelende keukenkast. Buurman kocht een andere tweedehands koelkast. Een energie slurpende herrieschopper.

Na 40 jaar

Buren hadden inmiddels al vele tweedehands koelkasten versleten. De nieuwste aanwinst was een grote Amerikaanse koel-vries kast. Goed werkend, maar met veel lawaai. Mijn eigen koelkast en vriezer werkten nog steeds goed, zuinig en stil. Vóór mijn 40 jarige koelkast en vriezer tweeling staande mat ik 20 dB op de momenten dat de compressors aan het werk waren. Tussentijds was alleen bij ingehouden adem nog iets te horen.

Na 41 jaar

Inmiddels heeft mijn koelkast 41 jaar na aankoop nog nooit een mankement gehad.  Van de verlichting heb ik nog geen lampje hoeven vervangen. Op 41 jarige leeftijd is de vrieskast er opnieuw mee gestopt. Bij Electrolux bleek niet langer interesse in kwaliteit en service. “Een nieuwe vrieskast gaat maximaal 10 jaar mee.”  kreeg ik aan de telefoon te horen. “Het is IJsheiligen en daarna weekeinde. Ik kan nu geen monteur sturen.” vertelde een reparatiebedrijf. “Een vrieskast kan geen 40 jaar blijven werken.”  werd me meermaals verteld. Ze hadden het mis. Het was Allerzielen, géén IJsheiligen en de vriezer was al ver in het 41ste jaar bezig. Maar alle nog bereikbare bedrijven vonden dat ik een nieuwe moest kopen omdat de vriezer te oud was. Op zijn vroegst zou ik maandag kunnen bestellen en dinsdag geleverd krijgen. Ik zocht naar een snellere oplossing.

Zelf doen

Reparatiefilmpjes op Youtube zijn hoopvol. Zo ongeveer elk mankement weten de vloggers te verhelpen. Veel filmpje zijn gesproken in Hindi, waar ik niet veel van begrijp. Amerikaanse filmpjes kan ik verstaan. Ze geven uitleg en noemen de benodigde onderdelen. Ik las over koelsystemen, gas en en koelvloeistoffen.

Maar hoe weet ik waar het mankement zit in mijn vrieskast?

Bovenstaand filmpje laat vervanging zien van het startrelais, dat de Electrolux monteur 20 jaar geleden plaatste. Niet heel moeilijk. Dat zou ik zelf kunnen. Lang niet alle onderdelen zijn in Nederland te koop. In België was het te  bestellen. “Vandaag besteld, morgen in huis.” voor €20,- Die gok waagde ik. 103N0011 PTC STARTER 220V 25ohm type S-III 6,3mm De levering liet langer op zich wachten en bleek na montage ook niet de oplossing.

Verder zoeken

Ik zocht verder en vroeg hulp op een Nederlands forum: https://www.circuitsonline.net/forum/view/147149/1  Daar werd ik wat wijzer over de werking van de vriezer onderdelen. Ik ontdekte nog een fout printje en een weerstand die bij meting geen waarde gaf. De streepjescode van een weerstand is hier te vinden: https://www.weerstandcalculator.nl/ Een paar opvallende reparatie technieken leerde ik er bij: Een paar flinke rammen op de compressor geven. Kortstondige kortsluiting op de compressor. Het nieuw gekochte reparatie onderdeel zou ook niet in orde zijn. Bij schudden rammelde het startrelais en dat zou op defect wijzen. Ik begon de moed te verliezen.

Is nieuw beter?

Ondertussen oriënteerde ik me toch maar op de aankoop van een nieuwe vriezer. Verschillende mensen hebben in de laatste 5 jaar hun oude vriezer vervangen en wilden hun ervaringen wel delen. Sommigen zijn tevreden, anderen niet. Vooral wie een nog werkende oude vriezer verving voor een nieuwe heeft daar spijt van. Ik werd veel wijzer van die ervaringen: Nieuwe vriezers hoeven niet meer ontdooid te worden, dat doen ze zelf. Veel werk scheelt dat niet, want schoonmaken moet nog steeds en ook daarvoor moet de kast stilgezet en leeggehaald. Nieuwe vriezers maken lawaai. Minder dan een goedkope kast van 10 jaar en ouder, maar beduidend meer dan mijn vrieskast die 41 jaar geleden nog nieuw was. Nieuwe vriezers gaan maximaal 10 jaar mee.  Ook de verkopers van alle merken lieten me weten, dat ik niet moet verwachten dat de nieuwe vriezer opnieuw 40 jaar blijft werken. Nieuwe vriezers zijn minder efficiënt. De duurste nieuwe vrieskasten gebruiken minder energie dan de goedkope modellen van vroeger, maar geen enkel exemplaar haalt de efficiëntie van mijn oude Electrolux vriezer. Het werd me duidelijk, dat vernieuwing in dit geval geen verbetering is.

Onderzoek

Ik besloot tussen de reparatie pogingen door te onderzoeken welk merk tegenwoordig goede kwaliteit levert. Alle bekende merken zijn samen gegaan en product rationalisatie zorgt  ervoor dat nieuwe apparatuur snel kapot gaat. Een merknaam biedt geen garantie meer. Soms is alleen de naam opgekocht en kan iedere fabrikant die tegen betaling gebruiken. Ik bekeek de vriezers die via internet werden aangeboden. Daar waar het stroomverbruik stond vermeld werd bevestigd wat anderen me al verteld hadden. Die nieuwe lusten wel een kilowatje of wat meer dan mijn oude. De herrie die ze maken komt volgens fabrieksopgave niet onder 38 dB. Vorig jaar mat ik 20 dB vóór de toen nog 40 jarige koelkast en vriezer set staande. Als een echt provinciaaltje ben ik naar “de stad” gegaan om in een winkel de koel en vries apparaten te bekijken. De meeste gaven volgens specificatie 38 tot 42 dB geluid, sommige deden het niet voor minder dan 45 dB. Horen kun je die dingen niet in de winkel. Ze staan nooit aan. Maar de winkel zelf was ook al behoorlijk rumoerig en ze hadden ook een afdeling met geluidsdingen. Met een app op een telefoontje liet de verkoper me zien bij hoeveel herrie 42 dB werd gemeten. Dat wil ik echt niet in mijn woonkamer, als het niet hoeft. Ook 38 dB vond ik ellendig. En dat noemden ze op de keukenapparaten afdeling stil. Ik berekende hoe vaak een vriezer die herrie zou maken op basis van een 42 dB producende kast met een jaarverbruik van 237 kWh per jaar. 237/365= 0.649315068 kWh per dag= 649.315068 Watt per dag, is per uur 649.315068/24 = 27.0547945 Watt per draai-uur . Bij een aansluitwaarde (dus maximaal verbruik) van 90 Watt draait die vriezer dus gemiddeld 90/27.0547945 = 3.3265822810075307 uur per dag. Geluidsniveau is 42 dB dagelijks ruim 3 uur (=180 minuten) lang, maar wel met tussenpozen. Bijvoorbeeld 18 maal 10 minuten. Thuis mat ik nog wat andere apparaten: Koelkast, die 41 jaar oude, met draaiende compressor 20 dB Combimagnetron, met draaiende ventilator 40 dB Wasmachine, met draaiende trommel 50 dB Droger, met draaiende trommel 50 dB

Klimaatklasse

Voor mij is ook nog van belang dat de vriezer goed blijft werken als in de winter de kamer niet wordt verwarmd en ook als het in de zomer weer eens 39°C wordt. Ik las dat er verschillende klimaatklassen zijn: SN = 10°C-32°C N = 16°C-32°C ST = 16°C-38°C T = 16°C-43°C De oude Electrolux set bleef ook bij vorst goed werken, maar nieuwe vriezers kunnen dat niet meer. Het beste kon ik kiezen voor een vriezer in de klimaatklassen  SN N ST T.

Hooguit 10 jaar

Met de opmerking in gedachten, dat een nieuwe vriezer hooguit 10 jaar meegaat, betwijfelde ik of het nog zinvol was een duur model aan te schaffen. Ik vergeleek de duurdere energiezuinigste (A+++) kasten met de goedkopere (A++) die meer verbruiken. Het verschil in aankoopkosten was €1250,-. Verschil in verbruikskosten berekende ik door het jaarverbruik volgens fabrieksopgave op te tellen bij mijn laatst afgerekende jaarverbruik en dat in te voeren op een website voor vergelijking van energie leveranciers. Daaruit bleek een verschil in verbruikskosten van € 15,96 per jaar. In 10 jaar zou de dure kast € 159,60 aan energiekosten besparen. De €1250,- hogere aanschafprijs zou pas na 80 jaren terugverdiend zijn.

Keuze

Uiteindelijk koos ik een nieuwe vriezer die er goed uitzag wat betreft de inhoud, de opbergvakken en het uiterlijk. Niet de duurste. Waarschijnlijk gemaakt in China of Vietnam. Energieklasse A++. Ik zag deze onder verschillende merknamen te koop: Frilec, Everglades en Koenic. Prijzen liggen rond de 500 euro. Het werd bezorgd en op de plek van de oude gezet. De bezorgers gingen er voorzichtig mee om en hebben nergens tegenaan gestoten. Toch zag ik achteraf een kleine beschadiging in de deur, die er al in de verpakking ingezeten moet hebben. Bovenkant en zijkant bestaan uit afzonderlijke platen die in de hoeken niet helemaal goed op elkaar aansluiten. Zelf moest ik het handvat monteren en de voorste pootjes stellen om gewiebel weg te werken. Aan de achterkant zijn geen stelpootjes maar 2 wieltjes. De kast bestaat voor een groot deel uit kunststof en is licht, dus leeg makkelijk verplaatsbaar. De deur moet voorzichtig geopend, anders trek ik de kast van zijn plaats. Alle vakken hebben stevige plastic opberg kratten of een deurtje. Tussen de vakken in liggen rekken en glasplaten, die verwijderd kunnen worden om iets groots in te vriezen. Het is wel handig om de indeling aan te kunnen passen. De kratten liggen in  geleiders, zoals laden. De metalen rekken zijn licht en schuiven makkelijk van hun plek bij het uitschuiven van de kratten. De kratten schuiven dan niet meer goed terug en de deur sluit dan niet goed. Daar moet ik steeds op letten. Binnenverlichting is helder en helemaal bovenin geplaatst, zodat er bij ontdooien en schoonmaken geen vocht in zal komen. De nieuwe kast maakt aanzienlijk meer geluid dan de oude. Stroomverbruik en levensduur kan ik nog niet beoordelen. Als ik ´s morgens mijn huiskamer in loop, denk ik: De afwasmachine had vannacht moeten draaien. Of staat de droger aan? Maar de afwasmachine, wasmachine en droger zijn al klaar. Dan blijkt de nieuwe vrieskast aan het werk. Stil doen die nieuwe dingen het niet meer.

De oude kasten

Die oude niet werkende Electrolux vrieskast dient nu als ongekoelde muisdichte keukenkast. Vanwege de stevige roestvrij stalen laden is  die handiger dan de niet koelende kast die ik jaren geleden voor dit doel redde van de vuilnisbak. Die is nu meegegeven aan de bezorgers. Mijn oude Electrolux koelkast heeft nog nooit een mankement gehad, is fluisterstil en blijkt – nu ik wat meer weet van de nieuwe apparatuur – ook nog eens zuiniger dan die nieuwe modellen. Die blijft dus voor mij aan het werk en begint nu aan het  43ste jaar.

Een jaar later

Ruim een jaar na aanschaf van de nieuwe vriezer is er nog geen enkel probleem geweest. Het geluid van die nieuwe blijft  storend. Ook zat één van de rekjes me in de weg. Bij het in en uitschuiven van een lade schoof het steeds van zijn plek. Dat rekje ligt nu bovenop de vrieskast, zodat ik het kan gebruiken als ik wil. IJsblokjes gebruik ik nauwelijks. De ijsblokjeslade gebruik ik voor blokjes gist, verpakt in een diepvrieszakje. Met het nationale huisarrest dat de pandemie ons regelmatig oplegt is het handig voldoende gist en meel in huis te hebben.  Een aparte lade daarvoor is handig. Naast de ijsblokjeslade is een tweede lade. Daar passen 6 ijsdozen van een liter in. Slagroomijs van Aldi zit in precies de goede maat diepvriesdoosjes. Als het ijs op is gebruik ik de dozen voor het bewaren van restjes. Het is handig die bij elkaar te bewaren zodat ik niet in alle laden van de vriezer moet zoeken. De vrieskast weegt weinig, zodat verplaatsen van een lege kast makkelijk is. De  volle vriezer blijft op het gewicht van de inhoud goed op zijn plek staan.

De 43 jarigen?

Nog steeds werkt mijn ruim 43 jarige koelkast even goed en geruisloos. De niet vriezende vriezer is een prima muisdichte voorraadkast. Bij mijn inmiddels overleden vriend staat nog steeds een even oud dubbeldeurs model uit de zelfde Electrolux serie. Het koel deel van die kast werkt nog steeds geruisloos en goed.  Het vries deel heeft het al jaren geleden opgegeven. Daar staan weckpotten en flessen gepasteuriseerd vruchtensap, die zonder koeling bewaard kunnen. Zo is het ook een handige voorraadkast, met een gekoeld deel en een ongekoeld deel. Het staat vol met weck voorraad. Het is een handige kast die ik wel zou kunnen gebruiken, maar verhuizen zal moeilijk zijn. De weck voorraad los meenemen ook.

‎

.